پوکی استخوان به روشهای متعددی بنا به شرایط حال بیمار درمان میشود. رژیمهای غذایی و فعالیتهای روزانه تأثیر زیادی بر درمان این بیماری دارند.
اساسیترین درمان پوکی استخوان استفاده از مقادیر کافی کلسیم و ویتامین دی است. تمام بیماران مبتلا به پوکی استخوان باید مکملهای دارویی کلسیم و ویتامین دی دریافت کنند. همراه با این دو مکمل، پزشک معالج معمولاً از یک داروی ضد پوکی استخوان هم استفاده میکند.
داروهایی که در درمان پوکی استخوان یا استئوپوروز بکار میروند به دودسته کلی تقسیم میشوند.
این دستهبندی برپایه پدیده ریمودلینگ Remodeling است.
بر اساس این پدیده داروهای ضد پوکی استخوان دودسته هستند:
۱.داروهایی که مانع جذب استخوان میشوند مانند بیس فسفونات ها، کلسیتونین، دنوزوماب، استروژن و مهارکنندههای استروژن
۲.داروهایی که تولید استخوان را افزایش میدهند مانند تری پاراتید که نوعی هورمون پاراتیروئید است.
از بین این داروها قویترین آنها بیس فسفونات ها هستند.
اثر کلسیتونین و مهارکنندههای استروژن (رالوکسیفن) کمتر است.
در بروز آرتروز و پوکی استخوان ، تنها کمبود کلسیم و ویتامین D نقش ندارند بلکه فقدان گروهی از املاح و عناصر بهصورت همزمان فرآیندهای مربوط به پوکی استخوان و آرتروز را تصریح میبخشند. میوه سنجد و گل بهاره سنجد، حاوی منابع قابلتوجهی از املاح و عناصر هستند که مانع پوکی استخوان میشوند که از آن جمله میتوان به عناصر روی، مس، کروم و منیزیم اشاره کرد.
میوه سنجد همچنین حاوی اسیدفولیک فراوان و ویتامین c زیاد است. علاوه بر این، این میوه حاوی ترکیبات گیاهی است که گیرندههای هورمونی را فعال میکند و بنابراین مانع از دست رفتن کلسیم در دوران یائسگی در خانمها میشود.
مصرف پودر سنجد به همراه شیر که غنی از کلسیم است، در جلوگیری از بروز و یا پیشرفت این بیماری و آرتروز بسیار کمککننده است. ضمن اینکه افراد باید تحت نظر پزشک متخصص، در صورت نیاز از دارودرمانی کمک بگیرند.
مصرف پودر سنجد به همراه شیر که غنی از کلسیم است، در جلوگیری از بروز و یا پیشرفت پوکی استخوان و آرتروز بسیار کمککننده است.
هرروز صبح ناشتا ۳ قاشق مرباخوری پودر سنجد (شامل پوست، گوشت و هسته) را در یک لیوان شیر داغ زده و نوش جان کنید و یا پودر سنجد ۲ قسمت و پودر سویای بوداده ۱ قسمت را با عسل مخلوط کرده روزی یک قاشق یا ۲ قاشق غذاخوری با یک لیوان شیر میل کنید. فقط پودر سنجد را از عطاریهای مطمئن خریده و در یخچال نگهداری کنید.
برای درمان این بیماری در طب سنتی توصیهشده که ریشه زردچوبه مصرف شود، چون برای درمان درد مفاصل و پوکی استخوان کاربرد دارد.
همچنین گیاه گزنه نیز خواص ضد درد مفاصل و پوکی استخوان دارد بهطوریکه جوشانده گزنه برای پیشگیری از پوکی استخوان توصیه شده است چراکه این بیماری درنتیجه از بین رفتن املاح معدنی از بدن ایجاد میشود؛ البته اغلب در افراد بالای ۵۰ سال این بیماری بروز مییابد.
مصرف صبحانه و شام البته در ابتدای شب برای پیشگیری و درمان این بیماری توصیهشده است. همچنین استفاده از روغن بادام تلخ و اسانس نعنا برای ماساژ دادن اندامهایی که دردناک است مناسب است.
در برخی موارد با توصیه پزشک طب سنتی انجام حجامت برای کاهش دردهای استخوانی و مفصلی مجاز است. مصرف روزانه مخلوط آسیاب شده از پوسته جوشیده تخممرغ با عسل نیز توصیهشده است و همچنین مصرف جوشانده رازیانه بهصورت روزانه و فرنی پودر سنجد توصیهشده است.
انجام منظم فعالیتهای ورزشی جدا از منافع زیادی که برای دیگر دستگاههای بدن دارد خصوصاً در مورد استخوان موجب استحکام و قدرت گرفتن آن خواهد شد. همانند مصرف کافی کلسیم و ویتامین دی و دیگر اصول یک تغذیه مناسب، انجام ورزشهای ایستاده میتواند تأثیر به سزایی در افزایش تراکم استخوان داشته باشد.
ورزشهای ایستاده موجب میشوند تا نیروی وزن بدن، استخوانهای ستون مهره، لگن و اندامهای تحتانی را تحت استرس قرار دهد. استرسهای وارده به استخوان از مهمترین عوامل قوی شدن آن هستند. استخوان در قسمتهایی که به آن نیرو و کشش بیشتری وارد میشود قویتر میگردد و اگر نیرو یا کششی به آن وارد نشود بهتدریج تراکم خود را از دست میدهد. به همین علت است که کسانی که به علت بیماری مزمن مدت زیادی در بستر استراحت میکنند و یا کسانی که در فضا مدت زیادی در حالت بیوزنی قرار میگیرند دچار این بیماری میشوند.
نکته مهم این است که ورزشهایی که در آنها نیروی وزنی زیادی به استخوانها وارد نمیشود (مانند شنا) تأثیر زیادی در افزایش تراکم آن نخواهند داشت.
ورزشهای زیر جزو ورزشهای ایستاده و وزنی محسوب شده و تراکم استخوان را افزایش میدهند:
.راهپیمایی و دویدن
.تنیس
.بسکتبال
.کوهنوردی
.فوتبال
.وزنهبرداری
برای داشتن استخوانهای محکم انجام ورزشهای ایستاده! بهصورت هرروز و روزی حداقل نیم ساعت ضروری است.
این مدت در نوجوانان و بچهها باید بیشتر باشد.
عدم فعالیت بدنی در دوران کودکی و نوجوانی موجب میشود استخوانها بهاندازه کافی قوی نشوند و این استخوانهای نهچندان قوی مسلماً در سنین بالا زودتر دچار پوکی استخوان میشوند. در سنین بالا اهمیت انجام ورزشهای ایستاده بسیار زیاد بوده و بدون آنها سرعت پیشرفت این بیماری زیاد میشود.